.. … … … … … … … … … … … … ???
✨﷽✨
سوره فصلت آیه۳۴
… … … … … … … … … … … … … … … .. …
آیه۳۴) وَلَا تَسْتَوِي الْحَسَنَةُ وَلَا السَّيِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتِي هِيَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذِي بَيْنَكَ وَبَيْنَهُ عَدَاوَةٌ كَأَنَّهُ وَلِيٌّ حَمِيمٌ
• • • • • • • • • • • • • • • • • • • • • •???
آیه۳۴) هرگز نیكی و بدی یكسان نیست؛ بدی را با نیكی دفع كن، ناگاه (خواهی دید) همان كس كه میان تو و او دشمنی است، گویی دوستی گرم و صمیمی است!
… … … … … … … … … … … … … … … .. …
تفسیر آیه۳۴) بعد از بیان دعوت به سوى خداوند، و اوصاف داعیان الى اللّه، روش دعوت را شرح داده، مى گوید: نیکى و بدى یکسان نیست (وَ لاتَسْتَوِى الْحَسَنَةُ وَ لاَالسَّیِّئَةُ).
در حالى که مخالفان حقّ سلاحى جز بدگوئى و افتراء و سخریه و استهزاء و انواع فشارها و ستم ها ندارند، باید سلاح شما پاکى و تقوا، و سخن حق و نرمش و محبت باشد.
آرى مکتب ضلالت، جز چنان ابزارى را نمى پسندد، مکتب حق تنها از چنین وسائلى بهره گیرى مى کند.
گر چه حَسَنَة و سَیِّئَة مفهوم وسیعى دارد، تمام نیکى ها و خوبى ها و خیرات و برکات در مفهوم حسنه جمع است، همان گونه که هر گونه انحراف و زشتى و عذاب در مفهوم سیّئة خلاصه شده است، ولى در آیه مورد بحث، آن شاخه اى از حسنة و سیئة که مربوط به روش هاى تبلیغى است، منظور مى باشد.
ولى جمعى از مفسران، حسنه را به معنى اسلام و توحید و سیئة را به معنى شرک و کفر تفسیر کرده اند.
بعضى حسنه را به اعمال صالح و سیئه را به اعمال قبیح ، و بعضى حسنه را به صفات عالى انسانى همچون صبر و حلم و مدارا و عفو، و سیئه را به معنى غضب و جهل و خشونت و انتقام جوئى تفسیر کرده اند ولى تفسیر اول از همه مناسب تر به نظر مى رسد.
♦در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم که در تفسیر آیه فوق فرمود: الحَسَنَةُ التَّقِیَّةُ وَ السَّیِّئَةُ الاِذاعَةُ: حسنه، تقیه است، و سیئه، افشاگرى است، البته این حدیث، ناظر به مقامى است که افشا کردن عقیده، موجب اتلاف نیروها و از بین رفتن نقشه ها و هدف ها شود.
سپس براى تکمیل این سخن مى افزاید: با روشى که بهتر است بدى ها را پاسخ گوى و دفع کن (إِدْفَعْ بِالَّتِی هِىَ أَحْسَنُ).
به وسیله حق، باطل را دفع کن، و با حلم و مدارا، جهل و خشونت را، و با عفو و گذشت به مقابله با خشونت ها برخیز، هرگز بدى را با بدى، و زشتى را با زشتى پاسخ مگوى، که این روش انتقام جویان است و موجب لجاجت و سرسختى منحرفان مى گردد.
در پایان آیه، به فلسفه عمیق این برنامه در یک جمله کوتاه اشاره کرده، مى فرماید: نتیجه این کار، آن خواهد شد که دشمنان سرسخت، همچون دوستان گرم و صمیمى شوند (فَإِذَا الَّذِی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِىٌّ حَمِیمٌ).
?آنچه را قرآن، در این آیه، بیان کرده، و در آیه ۹۶ سوره مؤمنون نیز به شکل دیگرى آمده إِدْفَعْ بِالَّتِی هِىَ أَحْسَنُ السَّیِّئَةَ از مهم ترین و ظریف ترین و پربارترین روش هاى تبلیغ، مخصوصاً در برابر دشمنان نادان و لجوج، است، و آخرین تحقیقات روان شناسان، نیز به آن منتهى شده است.
زیرا هر کس، بدى کند، انتظار مقابله به مثل، را دارد، مخصوصاً افراد بد، چون خودشان از این قماشند، و گاه یک بدى را چند برابر پاسخ مى گویند، هنگامى که ببینند طرف مقابل، نه تنها بدى را به بدى پاسخ نمى دهد، بلکه با خوبى و نیکى، به مقابله برمى خیزد، اینجا است که طوفانى در وجودشان بر پا مى شود، وجدانشان تحت فشار شدیدى قرار مى گیرد، و بیدار مى گردد، انقلابى در درون جانشان صورت مى گیرد، شرمنده مى شوند، احساس حقارت مى کنند، و براى طرف مقابل، عظمت قائل مى شوند.
اینجا است که کینه ها و عداوت ها، با طوفانى از درون جان برخاسته و جاى آن را، محبت و صمیمیت مى گیرد.
• • • • • • • • • • • • • • • • ?
………………………………………….???
ادامه تفسیر:?
بدیهى است، این یک قانون غالبى است نه دائمى، زیرا همیشه اقلیتى هستند که از این روش سوء استفاده مى کنند، و تا زیر ضربات خردکننده شلاق مجازات قرار نگیرند، آدم نمى شوند و دست از اعمال زشت خود بر نمى دارند.
البته حساب این گروه، جدا است، و باید در برابر آنها از شدتِ عمل، استفاده کرد، ولى نباید فراموش کرد که این دسته، همیشه در اقلیت هستند، قانونى که حاکم بر اکثریت است، همان قانون دَفْعِ سَیِّئَه با حَسَنَه است.
و لذا ملاحظه مى کنیم پیغمبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله) و پیشوایان معصوم(علیهم السلام)همیشه از این روش عالى قرآنى، بهره مى گرفتند، فى المثل، به هنگام فتح مکّه که نه تنها دشمنان، بلکه دوستان، انتظار انتقام جوئى شدید مسلمین، و به راه انداختن حمام خون، در آن سرزمین کفر و شرک و نفاق و کانون دشمنان سنگدل و بى رحم را داشتند، و حتى بعضى از پرچمداران سپاه اسلام در آن روز، رو به سوى ابو سفیان کرده، و شعار أَلْیَوْمُ یَوْمُ الْمَلْحَمَةِ، أَلْیَوْمُ تُسْبَى الْحُرْمَةُ، أَلْیَوْمُ أَذَلَّ اللّهُ قُرَیْشاً!: امروز، روز انتقام، روز از بین رفتن احترام نفوس و اموال دشمنان، و روز ذلت و خوارى قریش است سر دادند، پیغمبر گرامى اسلام(صلى الله علیه وآله)با جمله إِذْهَبُوا فَأَنْتُمُ الطُّلَقاءُ: بروید و همه آزادید ، همه را مشمول عفو خود قرار داد، رو به سوى ابو سفیان شعار انتقام جویانه را به این شعار محبت آمیز تبدیل فرمود که: أَلْیَوْمُ یَوْمُ الْرَّحْمَةِ أَلْیَوْمُ أَعَزَّ اللّهُ قُرَیْشاً!: امروز روز رحمت است، امروز روز عزت قریش است !.
همین عمل چنان طوفانى در سرزمین دل هاى مکّیان مشرک، بر پا کرد که به گفته قرآن: یَدْخُلُونَ فِی دِیْنِ اللّهِ أَفْواجاً: فوج، فوج مسلمان شدند و آئین اسلام را با جان و دل پذیرا گشتند .
ولى با تمام این احوال، به طورى که در تواریخ اسلام آمده است، پیامبر(صلى الله علیه وآله)چند نفر را نام برد و از عفو عمومى مستثنا کرد، چرا که افرادى خطرناک و غیرقابل بخشش بودند، اما بقیه را ـ جز این چند نفر ـ مشمول عفو عمومى ساخت، و در ضمن، این جمله پر معنى را بیان کرد: من درباره شما همان مى گویم که یوسف درباره برادران خود که بر او ستم کرده بودند ، گفت: لاتَثْرِیْبَ عَلَیْکُمُ الْیَوْمَ یَغْفِرُ اللّهُ لَکُمْ وَ هُوَ أَرْحَمُ الرّاحِمِیْنَ: امروز ملامتى بر شما نیست، خدا شما را ببخشد که او ارحم الراحمین است !.
وَلِىّ در اینجا به معنى دوست ، و حَمِیْم در اصل به معنى آب داغ و سوزان است، و اگر به عرق بدن، حمیم گفته مى شود به خاطر گرمى آن است، و حمام را نیز به همین مناسبت حمام مى گویند، به دوستان پر محبت و گرم و داغ نیز حمیم گفته مى شود، و منظور در آیه همین است.
قابل توجه این که: مى فرماید: کَأَنَّهُ وَلِىٌّ حَمِیْمٌ: گویا یک دوست گرم و صمیمى است اشاره به این که، اگر واقعاً در صف دوستان صمیمى هم در نیاید، حداقل در ظاهر چنین خواهد بود.
تفسیر نمونه)
• • • • • • • • • • • • • • • •
موضوعات: بدون موضوع
لینک ثابت
