در سیره رفتاری و سبک زندگی حضرت علی (ع) کار از تقدس و احترام خاصی برخوردار است از ان جا که کار کردن یکی از مصادیق توجه به تولید ملی میباشد  . ایشان در طول عمر خویش علاوه بر رسالت زمامداری و امامت به کارهای زراعت و باغبانی می پرداخت و درآمد آن را صرف فقرا و یتیمان و اقشار پایین جامعه می نمود. در مقابل، بیکاری از نظر امام علی (ع) منشأ فقر و تنگدستی و زمینه ساز بسیاری از آسیب های اجتماعی و فرهنگی است.

چنانکه می فرماید: انّ الأشیاء لما ازدوجت ازدوج الکسل و العجز فنتجا بینهما الفقر. «آنگاه که پدیده ها با یکدیگر جفت و جور شدند، تنبلی و ناتوانی نیز در کنار هم قرار گرفتند و فقر و تنگدستی را پدید آوردند.»
جامعه ما نیز از معضل بیکاری و اشتغال رنج می برد و از دیدگاه صاحب ‌نظران اقتصادی گره اصلی مشکلات کشور رکود تولید و بیکاری است.

 مبانی اشتغال و تولید از منظر امام علی (ع)

نقش مردم در فرآیند اشتغال و تولید:

«و إن الأرض الّتی تحملکم و السماء الّتی تضلکم مطیعتان لربکم و ما أصبحتا تجودان لکم ببرکتها توجُّعا لکم و لا زلفة الیکم و لالخیر ترجو انّه منکم و لکن أمرتا بمنافِعکم فاطاعتا و أقیمتا علی حدود مصالحکم فقامتا».(نهج البلاغه ، خطبه  143)
«بدانید زمینی که شما را بر پشت خود می برد، و آسمانی که بر شما سایه می گسترد، پروردگار شما را فرمان بردارند و برکت آن دو بر شما نه از راه دلسوزی است و نه به خاطر جستن نزدیکی و نه به امید خیری است که از شما دارند، بلکه به سود شما مأمور شدند و گردن نهادند، و برای مصلحت شما برپایشان داشتند، و ایستادند.»
همانطور که در کلام حضرت علی (ع) مورد اشاره قرار گرفته است، خداوند تمامی امکانات معاش انسان را در روی زمین و آسمان قرار داده است،

.
- تقویت فرهنگ کار
قطعاً بخشی از این آمار و ارقام بیکاری به نگرش ما به کار بازمی گردد. خیل عظیمی از جمعیت تحصیل کرده جویای کار که به دنبال تصدی مناصب دولتی و یا متناسب با رشته تحصیلی خود هستند. این درحالیست که شیوه عملی امام علی (ع)، اشتغال به اصل «کار مفید» بوده، و شکل کار برای او مطرح نبوده است. امام علی علیه السلام بر طبق نصّ زیر به عنوان، اجیر کار می کرده است.
«الامام علی علیه السلام : جُعتُ یوما بالمدینه جوعا شدیدا فخرجت اطلب العمل فی عوالی المدینه فاذانا بامرأة قد جمعت مَدَرا فضننتها ترید بلَّه فاتیتها فقاطعتها علیه: کلّ ذنوب علی تمرةٍ، فمدَدتُ ستة عشر ذنوبا حتی مجلت یدای ثم اتیت الماء فاصبتُ ثم اتیتها فقلت بکفی هذا بین یدیها فعدت لی ستة عشرة تمرة: فاتیت النبی صلی الله علیه و آله فأخبرته فاکل معی منها.»
«امام علی علیه السلام می فرماید: روزی در مدینه گرسنگی شدید بر من عارض شد، در اطراف مدینه به دنبال کار بودم، زنی را دیدم که مقداری کلوخ جمع کرده و می خواهد آن را گل کند. با او قرار گذاشتم هر ظرف آب در ازای یک دانه خرما، شانزده ظرف آب آوردم تا این که دستانم تاول زد، پس مقداری آب نوشیدم و از زن در مقابل کار، خرما خواستم، او هم شانزده دانه خرما به من داد، نزد پیامبر صلی الله علیه و آله آمدم و جریان را تعریف کردم و با هم خرما خوردیم.»
بنابراین یکی از معضلات جامعه ما ضعف فرهنگ کار است. باید فرهنگ کار شکل بگیرد و مردم به این درک برسند که کسب و کارهای کوچک عار نیست، سپس با عزم و همت جهادی وارد میدان کار و فعالیت اقتصادی شده و با سرمایه اندک خود جهت افزایش اشتغال و کارآفرینی اقدام کنند.

فرجام سخن
زندگی امیر مؤمنان علی علیه السلام مشحون از مواردی است که برای تأمین سعادت دنیوی و اخروی هر انسانی به کار می رود. یقیناً با جریان یافتن آموزه های رفتاری و گفتاری امام علی (ع) در فرهنگ جامعه، امت اسلامی به مراحل عالی از پیشرفت و ترقی در ابعاد مادی و معنوی دست خواهد یافت.