سرنوشت مجرمان و گناهکاران در قیامت

ديدن خداوند محال است، ولى ديدن فرشته در شرايطى ممكن است: «يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلائِكَةَ لا بُشْرى‏ يَوْمَئِذٍ لِلْمُجْرِمِينَ»،[1] چنانكه در جاى ديگر مى‏خوانيم: «در قيامت، فرشتگان به مؤمنان سلام مى‏كنند»[2] و «دوزخيان از فرشتة مأمور دوزخ استمداد می­جویند».[3]

كفار نیز ملائكه را مى‏بينند، ولى به هنگام مرگ و در روزى كه بشارتى برايشان نيست، مى‏گويند: «حِجْراً مَحْجُوراً».[4]

راغب در مفردات مى‏گويد: كلمة «حجر» به معناى هر چيزى است كه با تحريم ممنوع شده‏ باشد، چنان كه در قرآن فرموده: «قالُوا هذِهِ أَنْعامٌ وَ حَرْثٌ حِجْرٌ؛[5]گفتند اينها چهارپايان و زراعتى حرامند» و نيز فرموده: «وَ يَقُولُونَ حِجْراً مَحْجُوراً». كلمة «حِجْراً مَحْجُوراً» اصطلاحى بود از مشركين كه هنگام ديدن كسى كه از او ترسى داشتند به زبان مى‏آوردند و قرآن كريم در اين آيه مى‏فرمايد که كفار وقتى ملائكه را ببينند آن وقت هم اين كلمه را مى‏گويند و خيال مى‏كنند که گفتن آن فايده‏اى برايشان دارد.[6]

پس كلمة «يوم» در جملة «يَوْمَ يَرَوْنَ الْمَلائِكَةَ لا بُشْرى‏ يَوْمَئِذٍ لِلْمُجْرِمِينَ» ظرف است براى جملة «لا بشری» و كلمة «يومئذ» تأكيد آن است و مراد از جملة «لا بشرى» نفى جنس و مراد از «مجرمين» هر كسى است كه متصف به جرم باشد. چيزى كه هست در مورد آيه، مقصود جرمِ شرك است و مجرمين همان كسانى هستند كه اميد لقاى خدا را ندارند و معناى آيه اين است که: روزى كه اين مجرمين اميدوار به لقاى خدا نيستند ملائكه را ببينند، در آن موقع هيچگونه بشارتى- به طور نفى جنس- براى عموم مجرمين كه اينان طايفه‏اى از آنانند نخواهد بود.

اما بدون شك نه اين جمله و نه غير آن اثرى در سرنوشت محتوم آنها ندارد، چرا كه آتشى را كه خود افروخته‏اند خواه و ناخواه دامانشان را مى‏گيرد و اعمال زشتى را كه انجام داده‏اند در برابرشان مجسم مى‏گردد و خود كرده را تدبير نيست!.

تواضع و فروتنی زیبندة انسان کمال­جو
بدون شک یکی از زیباترین و برترین صفات، فروتنی و تواضع است. فروتنی برای هر انسانی زیبنده است و برای شخص طالب کمال زیبنده­تر است و تکبّر و خودبزرگ­بینی، خوی زشتی است که برای همه زشت است و برای طالب کمال زشت­تر خواهد بود.

برخورد مناسب با انسانِ گناهکار و خطاكار، او را خجالت­زده مي­كند و همچنين او را از كارش پشيمان خواهد کرد. افراد زیادی با اندکی خوش خُلقی و رفتار متواضعانه هدايت شده­اند؛ زیرا حُسن خلق و رفتار زیبا نقش مؤثری در جذب دیگران مخصوصاً جوانان دارد و آنان را به اسلام و رفتار اسلامی جذب می‌کند.

در برخورد با افراد جامعه نباید همة کارهایی را که از آنان سر می‌زند و به ذائقة ما پسندیده نیست، زشت بدانیم و با آنان همچون گناهکاران برخورد کرده و آنان را بی‌دین خطاب کنیم، چه بسا بسیاری از کارهای اعمال و رفتار آنها نشانة بی‌دینی نیست و ما برداشت صحیحی از آنها نداریم.

رسول گرامی اسلام صلی­الله­علیه­وآله فرمود: «مُدَارَاةُ النَّاسِ نِصفُ لاِیمَانِ وَ الرِّفقُ بِهِم نِصفُ العَیشِ»؛[7] مدارا با مردم نیمی از ایمان است و نرمش با آنها نیمی از زندگی است.

امام صادق علیه­السلام نیز پس از نقل کلام پیامبر صلی­الله­علیه­وآله فرمود: «… وَ خَالِطُوا الفُجَّارَ جِهَاراً وَ لاَتَمِیلُوا عَلَیهِم فَیَظلِمُوکُم»؛[8] با گناهکاران در ظاهر معاشرت داشته باشید و با آنها درگیر نشوید که به شما ستم می­کنند.

——————–☆☆☆☆☆

[1] . سوره فرقان، آیه22.
[2] . سوره نحل، آیه32.
[3] . سوره غافر، آیه49.
[4] . سوره فرقان، آیه22.
[5] . سوره انعام، آیه138.
[6] . مفردات راغب، مادة «حجر».
[7] . الکافی، ج2، ص117.
[8] . همان.