??.????????????
?سوره احزاب آیات۳۰و۳۱
. . . . .?. . .?. . . . .
آیات۳۰و۳۱) ۳٠یا نِساءَ النَّبِیِّ مَنْ یَأْتِ مِنْکُنَّ بِفاحِشَة مُبَیِّنَة یُضاعَفْ لَهَا الْعَذابُ ضِعْفَیْنِ وَ کانَ ذلِکَ عَلَى اللّهِ یَسِیراً
۳۱وَ مَنْ یَقْنُتْ مِنْکُنَّ لِلّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صالِحاً نُؤْتِها أَجْرَها مَرَّتَیْنِ وَ أَعْتَدْنا لَها رِزْقاً کَرِیماً
. . . . .?. . .?. . . . .
آیات۳۰و۳۱) ۳٠ ـ اى همسران پیامبر! هر کدام از شما گناه آشکار و فاحشى مرتکب شود، عذاب او دو چندان خواهد بود; و این براى خدا آسان است.
۳۱ ـ و هر کس از شما براى خدا و پیامبرش خضوع کند، و عمل صالح انجام دهد، پاداش او را دو چندان خواهیم ساخت، و روزى پر ارزشى براى او آماده کردیم.
. . . . .?. . .?. . . . .
تفسیر آیات۳۰و۳۱) سپس در آیه بعد، به بیان موقعیت زنان پیامبر(صلى الله علیه وآله) در برابر کارهاى نیک و بد، و همچنین مقام ممتاز و مسئولیت سنگین آنها، با عباراتى روشن، پرداخته مى گوید: اى زنان پیامبر! هر کدام از شما گناهِ آشکار و معصیت فاحشى انجام دهد، عذاب او دو چندان خواهد بود، و این براى خدا آسان است ! (یا نِساءَ النَّبِیِّ مَنْ یَأْتِ مِنْکُنَّ بِفاحِشَة مُبَیِّنَة یُضاعَفْ لَهَا الْعَذابُ ضِعْفَیْنِ وَ کانَ ذلِکَ عَلَى اللّهِ یَسِیراً).
شما در خانه وحى، و مرکز نبوت زندگى مى کنید، آگاهى شما در زمینه مسائل اسلامى، با توجه به تماس دائم با پیامبر خدا(صلى الله علیه وآله) از توده مردم بیشتر است، به علاوه دیگران، به شما نگاه مى کنند، و اعمالتان سرمشقى است براى آنها.
بنابراین، گناهتان در پیشگاه خدا عظیمتر است; چرا که هم ثواب و هم عذاب بر طبق معرفت و میزان آگاهى، و همچنین تأثیر آن در محیط، داده مى شود، شما هم سهم بیشترى از آگاهى دارید، و هم موقعیت حساسترى از نظر تأثیر گذاردن روى جامعه.
از همه اینها گذشته، اعمال خلاف شما از یک سو، پیامبر را آزرده خاطر مى سازد، و از سوى دیگر، به حیثیت او لطمه مى زند، و این خود گناه دیگرى محسوب مى شود، و مستوجب عذاب دیگرى است.
منظور از فاحِشَه مُبَیِّنَة گناهان آشکار است و مى دانیم مفاسد گناهانى که از افراد با شخصیت، سر مى زند بیشتر در زمانى خواهد بود که آشکارا باشد.
اما این که مى فرماید: این کار بر خدا آسان است اشاره به این است که: هرگز گمان نکنید: مجازات کردن شما براى خداوند مشکلى دارد، و ارتباطتان با پیامبر اسلام(صلى الله علیه وآله) مانع از آن خواهد بود، آنگونه که در میان مردم معمول است که گناهان دوستان و نزدیکان خود را نادیده یا کم اهمیت مى گیرند، نه چنین نیست، این حکم با قاطعیت در مورد شما اجرا خواهد شد.
* * *
اما در نقطه مقابل نیز، و هر کس از شما در برابر خدا و پیامبر، خضوع و اطاعت کند و عمل صالحى به جا آورد، پاداش او را دو چندان خواهیم داد، و روزى پر ارزشى را براى او فراهم ساخته ایم (وَ مَنْ یَقْنُتْ مِنْکُنَّ لِلّهِ وَ رَسُولِهِ وَ تَعْمَلْ صالِحاً نُؤْتِها أَجْرَها مَرَّتَیْنِ وَ أَعْتَدْنا لَها رِزْقاً کَرِیماً).
یَقْنُتْ از ماده قنوت به معنى اطاعت توأم با خضوع و ادب است و قرآن با این تعبیر، به آنها گوشزد مى کند که: هم مطیع فرمان خدا و پیامبر باشند، و هم شرط ادب را کاملاً رعایت کنند.
در اینجا باز به این نکته بر خورد مى کنیم که: تنها ادعاى ایمان و اطاعت کافى نیست، بلکه باید به مقتضاى وَ تَعْمَلْ صالِحاً آثار آن، در عمل نیز هویدا گردد.
رزق کریم معنى گسترده اى دارد که تمام مواهب معنوى و مادى را در بر مى گیرد، و تفسیر آن به بهشت، به خاطر آن است که، بهشت کانون همه این مواهب است.
تفسیر نمونه)
. . . . . . . . ?
??.????????????
?
? نکته:
چرا گناه و ثواب افراد با شخصیت، مضاعف است؟
گر چه آیات فوق، پیرامون همسران پیامبر(صلى الله علیه وآله) سخن مى گوید که: اگر اطاعت خدا کنند پاداشى مضاعف دارند، و اگر گناه آشکارى مرتکب شوند، کیفر مضاعف خواهند داشت، ولى، از آنجا که ملاک و معیار اصلى، همان داشتن مقام و شخصیت و موقعیت اجتماعى است، این حکم درباره افراد دیگر که موقعیتى در جامعه دارند نیز صادق است.
این گونه افراد، تنها متعلق به خویشتن نیستند، بلکه وجود آنها داراى دو بُعد است، بُعدى تعلق به خودشان دارد، و بُعدى تعلق به جامعه، و برنامه زندگى آنها مى تواند، جمعى را هدایت یا عده اى را گمراه کند.
بنابراین، اعمال آنها دو اثر دارد، یک اثر فردى و دیگر اثر اجتماعى، و از این لحاظ، هر یک داراى پاداش و کیفرى است.
?لذا، در حدیثى از امام صادق(علیه السلام) مى خوانیم که فرمود: یُغْفَرُ لِلْجَاهِلِ سَبْعُونَ ذَنْباً قَبْلَ أَنْ یُغْفَرَ لِلْعَالِمِ ذَنْبٌ وَاحِدٌ!: هفتاد گناهِ جاهل بخشوده مى شود، پیش از آن که یک گناه از عالم بخشوده شود !.
از این گذشته، همواره رابطه نزدیکى میان سطح علم و معرفت، با پاداش و کیفر است، همان گونه که در بعضى از احادیث اسلامى مى خوانیم: إِنَّ الثَّوَابَ عَلَى قَدْرِ الْعَقْلِ: پاداش به اندازه عقل و آگاهى انسان است .
?و در حدیث دیگرى از امام باقر(علیه السلام) آمده است: إِنَّمَا یُدَاقُّ اللَّهُ الْعِبَادَ فِی الْحِسَابِ یَوْمَ الْقِیَامَةِ عَلَى قَدْرِ مَا آتَاهُمْ مِنَ الْعُقُولِ فِی الدُّنْیَا: خداوند در روز قیامت، در حساب بندگان به اندازه عقلى که به آنها در دنیا داده، دقت و سختگیرى مى کند .
?حتى در روایتى از امام صادق(علیه السلام) آمده است: توبه عالم در بعضى از مراحل پذیرفته نخواهد شد، سپس به این آیه شریفه استناد فرمود: إِنَّمَا التَّوْبَةُ عَلَى اللّهِ لِلَّذِینَ یَعْمَلُونَ السُّوءَ بِجَهالَة: توبه، تنها براى کسانى است که از روى جهل و نادانى کار بدى انجام مى دهند .
و از اینجا روشن مى شود که، ممکن است مفهوم مضاعف یا مرتین در اینجا افزایش ثواب و عقاب باشد، گاه، دو برابر و گاه، بیشتر، درست همانند اعدادى که جنبه تکثیر دارد، به خصوص این که: راغب در مفردات در معنى ضعف مى گوید: ضاعَفْتُهُ ضَمَمْتُ اِلَیْهِ مِثْلَهُ فَصاعِداً: آن را مضاعف ساختم یعنى همانندش و یا بیشتر و چند برابر بر آن افزودم (دقت کنید).
روایتى که در بالا درباره تفاوت گناه عالم و جاهل تا هفتاد برابر، ذکر کردیم گواه دیگرى بر این مدعا است.
اصولاً سلسله مراتب اشخاص، و تفاوت آن بر اثر موقعیت اجتماعى، و الگو و اسوه بودن نیز، ایجاب مى کند که: پاداش و کیفر الهى نیز به همین نسبت باشد.
این بحث را با حدیثى از امام سجّاد على بن الحسین(علیه السلام) پایان مى دهیم:
? کسى به امام عرض کرد: اِنَّکُمْ أَهْلَ بَیْت مَغْفُورٌ لَکُمْ: شما خانواده اى هستید که خداوند، شما را مشمول آمرزش خود قرار داده .
امام در غضب شد فرمود: نَحْنُ أَحْرى أَنْ یَجْرِىَ فِیْنا ما أَجْرَى اللّهُ فِى أَزْواجِ النَّبِىّ(صلى الله علیه وآله) مِنْ أَنْ نَکُونَ کَما تَقُوْلُ، اِنّا نَرى لِمُحْسِنِنا ضِعْفَیْنِ مِنَ الأَجْرِ وَ لِمُسِیْئِنا ضِعْفَیْنِ مِنَ الْعَذابِ، ثُمَّ قَرَءَ الآیَتَیْنِ: ما سزاوارتریم که آنچه را خدا درباره همسران پیامبر(صلى الله علیه وآله) جارى کرده، در مورد ما جارى شود، نه چنان که تو مى گوئى، ما براى نیکوکارانمان دو پاداش، و براى بدکارانمان دو کیفر و عذاب قائل هستیم، سپس دو آیه فوق را به عنوان شاهد تلاوت فرمود .تفسیر نمونه)
. . . . . . . .??
?
موضوعات: بدون موضوع
لینک ثابت
